Dit zijn verontrustende beelden: een tractor die plotseling wegzakt op een dijk, een dijk vol gaten die misschien niet bestand is tegen de volgende overstroming. Steeds vaker zijn muskusratten en beverratten verantwoordelijk voor dergelijke scenario's. De dieren graven door de aarde en hun complexe tunnelsystemen kunnen dijken en funderingen laten instorten.

In de afgelopen jaren hebben de dieren zich vanuit Oost-Duitsland exponentieel vermeerderd en over grote delen van Duitsland verspreid, met onder andere schade aan de natuur, landbouw en waterbeheer tot gevolg. De knaagdieren, die afkomstig zijn uit Noord- en Zuid-Amerika, hebben hier nauwelijks natuurlijke vijanden en kunnen zich snel voortplanten - meerdere nesten van vier tot zes jongen per jaar zijn mogelijk.

In de afgelopen jaren hebben de dieren zich vanuit Oost-Duitsland exponentieel vermeerderd en over grote delen van Duitsland verspreid, met onder andere schade aan de natuur, landbouw en waterbeheer tot gevolg. De knaagdieren, die afkomstig zijn uit Noord- en Zuid-Amerika, hebben hier nauwelijks natuurlijke vijanden en kunnen zich snel voortplanten - meerdere nesten van vier tot zes jongen per jaar zijn mogelijk.

Nederland heeft de populatie beverratten inmiddels teruggedrongen tot aan de landsgrenzen, maar moet opnieuw opschalen vanwege de groeiende influx vanuit Duitsland. Logisch dat er wordt gekoerst op gezamenlijke bestrijding met Duitse organisaties in het Duitse deel van het grensgebied. Een complicerende factor daarbij is dat de aanpak in Nedersaksen en Noordrijn-Westfalen verschillend is. In Nedersaksen valt de beverrat namelijk onder de jachtwet, waardoor de bestrijding ingewikkeld en minder effectief is. Verder is er de uitdaging dat Nederlandse rattenbestrijders in principe geen wapens mogen dragen in de Duitse grensstreek en dat de dierenbescherming enorm hoge eisen aan de bestrijding stelt. Ook het plaatsen van vallen in Duitse natuurgebieden ligt erg gevoelig vanwege de mogelijk ongewenste bijvangsten.

Op vele van de genoemde punten is de laatste jaren vooruitgang geboekt en zijn verschillende initiatieven gestart, waaronder:
• een Duits-Nederlandse pilot van Kreis Borken en de waterschappen Rivierenland en Rijn en IJssel voor de gezamenlijke bestrijding van de beverrat (Nutria) in delen van het Duitse grensgebied;
• een pilot tussen Noordoost-Nederland en Nedersaksen, uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van het Vechteverband in samenwerking met waterschap Vechtstromen en de regio-coördinator in het grensgebied van de rivier de Vecht (looptijd 5 jaar). De basis hiervoor werd gelegd tijdens een bestuurlijk Duits-Nederlands symposium in 2017 in Oldenburg.

De waterschappen leveren in de twee genoemde pilots een grote bijdrage door op afstand uitleesbare levendvallen te leveren, kennis, gedragscodes en werkinstructies te delen, trainingen te geven en bestaande specialistische apps ruimtelijk uit te breiden en ter beschikking stellen.