HOE WE GEORGANISEERD ZIJN

Andere gremia in onze grensstreek

Naast het GPRW zijn er diverse andere Duits-Nederlandse overlegstructuren in onze grensstreek actief, die een wateragenda hebben en allemaal eigen bestaansrecht hebben. Sommige komen voort uit wettelijke verplichtingen, zoals vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW), de Europese Richtlijn Overstromingsrisico’s (ROR) of het Nederlands-Duitse Grensverdrag. Andere structuren zijn gebaseerd op vrijwilligheid en richten zich op enkele thema’s binnen een specifiek riviersysteem of hebben juist een brede wateragenda voor een groter vaak hydrologisch begrensd werkgebied. Sommige gremia functioneren vooral als platform voor informatie-uitwisseling, andere hebben een meer een strategische of uitvoeringsgerichte agenda of spelen juist een belangrijke rol in het verbinden relevante spelers en het onderhouden van uitgebreide netwerken. Ook zijn combinaties mogelijk. 
Soms zijn overlegstructuren van oorsprong niet grensoverschrijdend, maar sluiten de buren over de grens aan vanwege goede, bestaande werkcontacten en de relevantie van het thema. Structuren kunnen bovendien tijdelijk zijn ingesteld of voor onbepaalde tijd.
Vrijwel alle in dit plan genoemde overlegstructuren zijn actief in (delen van) het KRW-werkgebied Rijndelta-Oost (zie Werkgebied) dat is opgebouwd uit meerdere, grotendeels grensoverschrijdende deelstroomgebieden. De EUREGIO heeft een eigen, nog groter werkgebied, dat is samengesteld uit de deelnemende gemeenten, Städte en (Land)kreise. Onderstaande figuur toont de diverse overlegstructuren, die in onze grensstreek actief zijn en hun onderlinge samenhang (stand januari 2023). “WP” en “UP” staan in deze figuur voor resp. werk- en uitvoeringsprogramma; “WG”voor werkgroep.
Image

1. Stuurgroep Rijndelta (SGDR) / Werkgroep Rijndelta (AGDR)

In de SGDR en AGDR vindt sinds 2004 de vanuit de Kaderrichtlijn Water verplichte afstemming plaats tussen Nederland en Duitsland (i.h.b. NRW en NDS). Deze landen delen namelijk een internationaal stroomgebied groter dan 2.500 km2, bestaande uit het Vechtstroomgebied en de Achterhoekse beken die op het IJsselmeer afwateren. Dit stroomgebied maakt deel uit van het stroomgebiedsdistrict Rijn.
Sinds 2008 worden dezelfde gremia gebruikt om ook informatie in het kader van de Europese Richtlijn Overstromingsrisico’s (ROR) uit te wisselen. In dit overleg staan de rapporteringsverplichtingen richting Brussel, de onderlinge afstemming van de inhoudelijke thema’s en (de planning van) het implementatieproces centraal.

De SGDR/AGDR en de daaronder ressorterende twee inhoudelijke werkgroepen Grondwater en Waterkwaliteit, monitoring en vismigratie stellen voor iedere KRW-periode van zes jaar een werkprogramma op. Deze werkgroepen rapporteren aan de SGDR. Op basis van de bevindingen wordt iedere periode voor Brussel een zogeheten Chapeau-bericht opgesteld.
Het ministerie van IenW is de penvoerder en trekker van dit overleg.
Image
Image

2. Permanente Grenswaterencommissie (PGC) en haar subcommissies

De Permanente Grenswaterencommissie (PGC) en haar subcommissies vloeien voort uit het Grensverdrag tussen Nederland en Duitsland (1960). In de jaren 70 en 80 werden er in het licht van het Grensverdrag voor alle grenswateren en grensoverschrijdende wateren zogeheten grenswaterovereenkomsten gesloten. Alle subcommissies rapporteren aan de Permanente Grenswaterencommissie die jaarlijks bijeenkomt.

Tot de komst van de Kaderrichtlijn Water speelden subcommissies D (Berkel), E (Vecht-Dinkel) en in mindere mate ook de subcommissie F (Bourtangerveen) een belangrijke rol in de grensoverschrij¬dende samenwerking op het gebied van waterveiligheid en waterkwaliteit.
De agendering en bespreking van diverse relevante wateronderwerpen werd vanaf 2007 steeds meer overgenomen door de SGDR/AGDR en later ook door het GPRW. Dit resulteerde voor de periode 2008-2017 tot een slapend bestaan van de subcommissies E en F. Door een sterk stijgend aantal initiatieven in de grensstreek en het besef dat de subcomissies niet vrijblijvend zijn, gingen in 2017 in de grensstreek steeds meer stemmen op om de subcommissies E/F weer te reactiveren. Ook ontstond er bij sommige organisaties behoefte om de huidige (verouderde) grensverdragen/-traktaten te evalueren en desgewenst te actualiseren. Vanaf 2018 vergaderen de subcommissies E en F weer jaarlijks.
Image
Image

3. Grensoverschrijdende Stuurgroep Vecht/Vechtdal

Dit bestuurlijke gremium is opgericht in 2009. Koersdocument is de zogeheten grensoverschrijdende Vechtvisie . Daarnaast is er een meerjarig uitvoeringsprogramma. Grensoverschrijdende Programmateams zorgen voor nieuwe (grensoverschrijdende) initiatieven die aan het uitvoeringsprogramma kunnen worden toegevoegd. Daarnaast wordt iedere twee jaar een Nederlands-Duits Vechtsymposium georganiseerd.
Image
Image

De stuurgroep heeft omstreeks 2017 aangegeven de Vechtvisie van twee nieuwe, aanvullende pijlers te willen voorzien:

  1. toevoegen van het thema klimaat;
  2. werken in het complete stroomgebied van de Vecht in plaats van alleen in de hoofdloop en in het Vechtdal.

In 2022 is als onderdeel van het Interreg-project Living Vecht-Dinkel een ontwerp-uitvoeringsprogramma voor de periode 2022-2027 opgesteld, waarin beide nieuwe opgaven zijn meegenomen. Het GPRW heeft inmiddels het governancevraagstuk opgepakt om dit gremium en het GPRW meer op elkaar af stemmen, aangezien werkgebied en taakopvatting van beide gremia als gevolg van de koerswijziging in 2017 veel overlap vertonen.

4. Ruimte voor de Vecht

Breed Nederlands samenwerkingsverband voor de Vecht, waarbij alle inliggende organisaties en stakeholders betrokken zijn (www.ruimtevoordevecht.nl). Koersdocument is de zogeheten Vechtvisie (alleen voor het Nederlandse deel van de Vecht). Onlangs is deze visie geactualiseerd. In het totstandkomingsproces zijn Duitse geïnformeerd over de bijgestelde doelen. Dit laatste sluit aan bij de wens van Ruimte voor de Vecht om meer samenwerking over de grens te zoeken.

5. Gebietskooperation Vechte

De Gebietskooperation Vechte is een samenwerkingsverband onder leiding van het NLWKN (Niedersächsischer Landesbetrieb für Wasserwirtschaft, Küsten- und Naturschutz) in Meppen. De gebiedssamenwerking Vechte omvat alle "watergebruikers" - bijvoorbeeld onderhouds-organisaties, sportvisserij, waterbeheerders, natuurbeschermings¬organisaties en vertegenwoordigers van industrie en landbouw - om samen te werken aan de implementatie van de Europese Kaderrichtlijn Water. Het doel is om waterlichamen zo dicht mogelijk bij hun natuurlijke staat te brengen, zodat dier- en plantensoorten die er oorspronkelijk voorkwamen weer een geschikte habitat kunnen vinden.

Aan dit overleg kunnen ook Nederlandse waterbeheerders en eventueel ook andere geïnteresseerde organisaties deelnemen. Waterschap Vechtstromen coördineert in de regel de Nederlandse inbreng (o.a. projecten, nieuwe initiatieven, exotenproblematiek).

6. EUREGIO

De EUREGIO (www.euregio.eu) is het oudste grensoverschrijdende regionale samenwerkingsverband, waarbij 128 Nederlandse en Duitse gemeenten en Kreisen zijn aangesloten. Sinds 2016 betreft het een gemeenschappelijk regeling op grond van het verdrag van Anholt. Vanaf dat moment zijn ook de waterschappen Vechtstromen en Rijn en IJssel lid.
Focus ligt op sociaal-culturele en sociaal-economische versterking van de regio. Met de komst van de EUREGIO-strategie 2030 vormen ook de thema’s water en klimaat een prioriteit voor het EUREGIO-werkgebied. Sinds 2021 functioneert het GPRW als water- en klimaatloket voor de EUREGIO-leden. De overzichtskaart van de EUREGIO kan hier worden bekeken:EUREGIO Karte
Image
Image

Heeft u een vraag over het GPRW? Neem contact met ons op.

Image
GPRW - Wij staan voor grensoverschrijdende samenwerking.

EUREGIO – GPRW Enscheder Straße 362,

D-48599 Gronau

+49 2562 702-29

info@gprw.eu

GPRW - Quick Links